donderdag 3 maart 2011

Arabische Lente: nu ook smeerbaar?

Onlangs bezocht ik de Huishoudbeurs. Fascinerend! Ik vind ook oprecht dat iedere marketeer daar IEDER JAAR heen moet. Dit is de plek waar je echte consumenten ziet en spreekt. Maar vooral ook waar je de zin en onzin van marketing-communicatie met eigen ogen kunt aanschouwen. Prijsvragen; werken ze? Open stands? Gesloten stands? BN’ers? Sampling? Korting? Een van de dingen die mij in rondtocht opviel was dat er meerdere stands waren waar iemand met een microfoon heel hard stond te schreeuwen zonder substantieel publiek. Het zette me aan het denken…

Schreeuwen en zenden
Het tafereel was zo schrijnend en het geluid tegelijk zo doordringend dat mijn gedachten –onbedoeld- afdwaalden naar de indrukwekkende beelden van de laatste tijd waarbij Noord-Afrikaanse dicators hun donderspeeches over het volk uitstorten. Wellicht een vreemde parallel, maar bekeken vanuit (marketing) communicatie en de (in)effectiviteit van bepaalde boodschappen is het zeker interessant. Want wat gaat er om in het hoofd van deze totalitaire marketeers? Hoe proberen ze hun boodschap over te brengen aan hun doelgroep? Of is het vooral een manier om hun eigen frustraties te uiten, zonder dat ze nadenken over effect? (focus op bereik eerder dan effect?),
Schreeuwen zorgt voor doofheid
Ik heb altijd geleerd dat het verheffen van een stem een teken is van onmacht. Daarbij gaan mensen slechter luisteren naarmate je harder schreeuwt, let maar eens op! Afgelopen maanden werd ook in het Midden-Oosten steeds duidelijker dat het zenden van informatie nog steeds de norm is, maar ook aantoonbaar niet werkt. Het voorbeeld van de hoe Obama, gebruik makend van nieuwe media en dialoog, zijn verkiezingen won is door de gevestigde orde niet overgenomen. 


Als dictator in Noord-Afrika was traditionele media altijd een groot wapen, (naast de gebruikelijke spionnen en tanks natuurlijk). Als er iets in het land in de fik vloog sprong de dictator in kwestie in een gepantserde limo naar het TV- of radiostation om bulderend in een microfoon te laten horen dat burgers nog 1 kans hadden voordat de bliksem en donder op hun hoofden zouden neerdalen. Die reflex was ook duidelijk zichtbaar de afgelopen weken. Vooral Kadhaffi is een man die houdt van een publiek, maar liefst een zwijgend publiek. Daarom hield hij het volk bang, dom en zo rijk als nodig (met de olie-inkomsten).
Is internet anarchie of democratie?
Tegelijkertijd hielden honderdduizenden jongeren via social media en met mobiele telefoon contact en deelden het laatste nieuws. Met recht is deze revolutionaire lente uitgedraaid in een Social Media War. Of veel beter nog een strijd om de effectiviteit; tussen monoloog en de dialoog… 
Het is eigenlijk hartverwarmend om te constateren dat mensen over de hele wereld niet veel van elkaar verschillen. Er is blijkbaar ook in minder welvarende landen een tendens zichtbaar, die we in onze contreien al langer zagen. Namelijk dat interactieve en mobiele media hebben gezorgd voor de ultieme nivellering. Interactiviteit maakt ons allen uiteindelijk gelijk. Julian Assange leidt een groep individuen met een ultieme kennis van en grip op interactiviteit en informatie, hierdoor was hij in macht gelijk aan landen en multinationals. Niet voor niks proberen alle dictators ter wereld mobiel en internet netwerken stil te leggen als er revolutie dreigt. 


Interactieve media biedt een vorm van anarchie en controleverlies die onbeheersbaar is voor een individu die daar ook nog eens onbekend mee is. Maar mits gecontroleerd biedt interactiviteit gekoppeld aan transparantie en vrijheid ook de ultieme democratie. Daarom is de roep om democratie in deze Arabische landen -door alle machtige organen en landen in de wereld- enorm triviaal en feitelijk achterhaald. De democratie spreekt al maanden lang in de vorm van miljoenen bewegingen die online en mobiel plaatsvinden.
Downtown Tripoli in de RAI
Maar nu terug naar de Huishoudbeurs. Een kwart miljoen mensen komen gedurende een week in de RAI en vieren de democratie en het kapitalisme. Ze nemen een dag vrij, ze nemen hun rolkoffer mee, kopen een toegangskaart, ze kopen een parkeerkaart of een treinkaartje (staan in de rij!) en staan klaar om de dialoog te voeren met bedrijven. Op een plek die bol staat van de kansen, en die je zou kunnen typeren als lineair het tegenovergestelde van downtown Tripoli of het Tahirplein in Cairo, presteren sommige bedrijven het om de microfoon te pakken en heel hard te gaan schreeuwen tegen de voorbijgangers. Onbegrijpelijk! Gooi die microfoon weg en ga in gesprek met je klant, of je toekomstige klant. Geef je hele marketingafdeling een passe-partout en laat ze een week lang kennismaken, praten, overtuigen, discussiĆ«ren. Op een stand of gewoon in het voorbijgaan. Win die consument en laat ze jou interessant gaan vinden. Een nieuwe generatie manifesteert zich over de hele wereld. Ze willen maar 1 ding en dat is gehoord worden!
Oh ja en denk maar niet dat alle bezoekers alleen maar gratis spullen willen. Wist je bijvoorbeeld dat er ruim 20 miljoen omzet wordt gedraaid, gemiddeld 91 euro per persoon?